Gerçekten Verimli mi: Enflasyon Muhasebesinde İzaha Davet Uygulaması
- Caner SAMANCI
- 18 Nis
- 2 dakikada okunur
Geçtiğimiz günlerde Sn. Mehmet Şimşek X hesabından yaptığı açıklamayla enflasyon muhasebesini doğru uygulamayarak gerçek mali durumunu yansıtmayan mükelleflere yönelik izaha davet çalışmalarının sürdüğünü, izahı kabul edilmeyenlere vergi incelemesi başlatılacağını duyurdu.
Enflasyon muhasebesindeki hataları robotlarla tespit etmek mümkün mü?
2024 hesap dönemi henüz kapanmadığından cari yıla ilişkin denetimleri yürütmek için mali idarenin elindeki tek veri; geçici vergilerde beyan edilen bilanço verileri.
Çok yüksek ihtimalle arkada çalışan sistem; bilançodaki enflasyon düzeltmesine tabi aktif ve pasifte yer alan hesapları birbirleriyle mahsuplaştırılarak elde edilen pozitif tutarın baz dönemdeki enflasyon oranı kadarıyla dönem kar ya da zararına yansıyıp yansımadığına yönelik basit bir matematik üzerine kurulu.
Ancak bilançodaki hesaplarda izlenen değişimin tek başına enflasyon düzeltme karına yansıması beklenemez.
Örnekleyelim:
İlgili hesaplarda ara dönem içerisinde yaşanan giriş ve çıkışlar hesap toplamını etkilemiyorsa enflasyon karı hesabı sapma gösterecektir.
İlgili hesabı etkileyen hareket, dönem kapanmasına yakın gerçekleştiyse enflasyon karını baz dönemde beklenen kadar etkilemeyebilir.
Bilançoda farklı bir hesapta izlenen varlık ya da kaynaklar, parasal ya da parasal olmayan kıymet kategorizasyonunu bozarak beklenen enflasyon düzeltme etkisini doğurmayabilir.
Örnekleri çoğaltabiliriz.
İzaha davette belirtilen matrah farkı kümülatif değil, tüm kırılımları içermeli
Maliye robotlarının hangi kriterler çerçevesinde çalıştığı bilinmeden istenilen izah karşısında açıklamanın hangi alt kırılımlar çerçevesinde yapılacağı tam bir muamma. Üstelik, çokça gri alan ihtiva eden enflasyon muhasebesi uygulamasında mükellef ve idare tarafının izaha davet gibi kısa süreli bir süreç içerisinde nasıl uzlaşı sağlayacağı da ayrı bir soru işareti.
Gelir İdaresi istediği çıktıları alamayabilir
Çokça detay içeren ancak yukarıda özetlemeye çalıştığımız gerekçelerle etkin sonuçlar alınan izaha davet uygulamasının enflasyon muhasebesi başlığı altında düzeltme beyanları ve gönüllü uyum yönünden istenilen çıktıları alamayacağı çok açık.
Ancak mükelleflerin her halde vergi incelemesi süreci ile karşı karşıya kalmamak adına izaha davet sürecinden sonuç almak için proaktif davranış sergileyerek izahlarını mümkün olan en basit ve etkili şekilde yapmalarında fayda var. Bu süreçte izaha davet komisyon üyeleri ile etkili bir iletişim kurmak süreci kolaylaştıracaktır.
Aynı şekilde komisyon üyelerinin de mükellefleri istenilen verileri hazırlayıp sunmaları yönünden yol gösterici davranarak rehberlik etmelerinin süreci kendileri için de kolaylaştıracağını ifade etmek gerekir.
Bu yazı 18.04.2025 tarihinde MuhasebeTR platformunda yayımlanmıştır:
Yorumlar