Elektrikli otomobilde vergi teşviği 100 milyar TL’yi buldu
- Caner SAMANCI
- 25 Tem
- 2 dakikada okunur
Elektrikli otomobiller ile ilgili batarya teknolojisi, menzil ve kullanım ömrüne ilişkin soru işaretleri devam ederken 2025’in ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre satışlar %100’ün üzerinde artış gösterdi. Toplam otomobil satışlarındaki yükselişin %5’lik seviyelerde kalması, elektrikli otomobillerdeki vergiden kaynaklı fiyat avantajı karşısında tüm tereddütlerin göz ardı edildiğini gösteriyor.
MOTOR Tipi | Ocak-Haziran 2024 | Ocak-Haziran 2025 | Değişim | ||
Adet | Pay | Adet | Pay |
| |
Fosil Yakıtlı Araçlar | 358.629 | 77,50% | 270.423 | 55,50% | -42,10% |
Hibrit | 64.921 | 14,00% | 131.686 | 27,00% | 102,80% |
Elektrik | 39.405 | 8,50% | 85.894 | 17.6% | 118,00% |
Toplam | 462.955 | 100% | 488.000 | 100% | 5,40% |
ODMD* verilerinden hazırladığımız tablodaki veriler elektrikli otomobil satışlarının ilk 6 ayda 85.894 adet olduğunu gösteriyor. Sektör temsilcilerinin ve otomobil gazetecilerinin açıklamalarına göre bu satış rakamlarının %90 kadarını %10 ÖTV dilimi içerisinde yer alan elektrikli otomobiller oluşturuyor. Yine aynı kaynaklardan, satışların önemli bir bölümünün Ocak-Haziran dönemi için 1.450.000 TL olan %10 dilimine yakın vergi öncesi fiyatlarda sunulan otomobiller olduğunu biliyoruz.
2025 / (Ocak - Haziran) | Adet/Tutar |
Elektrikli Otomobil Satışları | 85.894 |
Ort. ÖTV Matrahı* | 1.400.000,00 |
ÖTV (%80) | 96.201.280.000,00 |
ÖTV (%10) | 12.025.160.000,00 |
ÖTV Farkı | 84.176.120.000,00 |
KDV Farkı | 16.835.224.000,00 |
Toplam Vergi Sübvansiyonu | 101.011.344.000,00 |
Fosil yakıtlı otomobiller için en düşük ÖTV oranının %80 olduğu kabulüyle yapılan tablodaki hesaplama sonucunda, 85 Milyar TL’si ÖTV ve 16 Milyar TL’si ÖTV’ye bağlı KDV olmak üzere 2025 ilk 6 ay için kamunun elektrikli otomobillere sağladığı sübvansiyonun 100 Milyar TL seviyesini geçtiği görülmektedir.
Sübvansiyon, Vergi Kaybı Doğurmadı
Elektrikli otomobillerin kullanımına yönelik kamu otoritesi tarafından ÖTV oranının indirimli olarak uygulanması suretiyle sağlanan teşvik, diğer taraftan aynı oran ve tutarda bütçe gelirinden vazgeçilmesi anlamına geliyor.
Buna rağmen, elektrikli araçlara yönelik artan muazzam ilgi dolayısıyla, motorlu taşıtlardan alınan vergi gelirleri yönünden bakıldığında, son 1 yıllık enflasyon oranı olan %35’in üzerinde bir vergi gelir artışı gerçekleştiğini gözlemliyoruz. Otomobil satışlarında geçtiğimiz yıl aynı dönem aralığı için gerçekleşen %5’lik artış ile birlikte dikkate alındığında reel anlamda bir değişimin neredeyse gerçekleşmemiş oluşu, vergi indiriminin sağladığı negatif etkinin talep tarafındaki teveccühle bertaraf edildiği sonucunu vermektedir.
ÖTV Gelirleri** (Motorlu Taşıtlardan) | Ocak-Haziran 2024 | Ocak-Haziran 2025 | Değişim |
225 Milyar TL | 315 Milyar TL | 40% |
ÖTV Oranları Artsa da, Teşvikten Vazgeçilmemeli
24.07.2025 tarihli yayımlanan Resmi Gazete ile elektrikli otomobiller için en düşük vergi matrahı %10’dan %25’e artırıldı. Akabinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan basın duyurusu ile bu adımın cari açığın azaltılmasına katkı sağlamak maksadıyla atıldığı ilan edildi. Maliye politikaları noktasında sıkı duruş sergileyen Bakanlığın, bütçe dengesine değil cari işlemler dengesine atıfta bulunması; yıl sonu gelir hedeflerinde ÖTV tarafında bir aksaklık olmadığının bir başka karinesi.
Kamu otoritesinin belirli kamusal yararların temini maksadıyla gelirlerinin bir kısmından vazgeçerek tüketici tercihlerini ve üretim ekosistemini belirli alanlara yönlendirmesi bilinen bir yöntem. Ancak elektrikli otomobiller tarafında deneyimlediğimiz süreçte, hedeflenen kamusal yarara bütçe dengesini sarsmadan adım adım ilerlendiğini görmekteyiz. Elbette ki elektrikli otomobillere yönelik yaşanan talep artışının altyapı yatırım hızından daha hızlı olmasının istenmeyen sonuçları olacaktır ancak bu noktada talebi ‘vergi ayarıyla’ frenlemek yerine yatırımlara ivme kazandırıcı yöntem arayışlarına girmek; enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ile temiz ve yenilenebilir enerjiye geçişte iyi bir hikaye yaratmamıza vesile olacaktır.
Bu yazı, Bloomberg Businesswek Türkiye dergisinde 25.07.2025 tarihinde yayınlanmıştır.
Yorumlar